تروما چیست؟
ضربه به دندان ها براثر افتادن بچه در موقع بازی، کتک کاری و تصادف با وسایل نقلیه که باعث آسیب به دندان ها می شود را تروما می گویند.دندان های شیری به علت سن کم کودک آمادگی زیادی برای پذیرش ضربه دارند. مطالعات نشان می دهد که 30 درصد کودکان زیر هفت سال دارای سابقه ضربه به دندان های شیری می باشند.
در سن 6 تا 12 سالگی که دوره ای پرجنب و جوش برای کودک به شمار می رود، میزان صدمات افزایش می یابد به طوری که اکثر صدمات وارده به دندان های قدامی مخصوصا دندان های قدامی میانی فک بالا می باشد. امروزه به علت افزایش تحرک و فعالیت ورزشی، پسران دو برابر دختران در معرض صدمات قرار دارند.
اقدامات لازم درهنگام بیرون افتادن دندان:
1. ابتدا دندان را پیدا کنید.
2.برای برداشتن دندان آن را از ناحیه تاج بگیرید و به ریشه دندان دست نزنید.
3. با فشار ملایم آب ولرم آن را بشویید، درموقع شستن روی ریشه نباید دست یا پارچه کشید زیرا الیاف نگهدارنده آسیب می بینند.
4. در صورت امکان دندان را در حفره خود قرار دهید (در صورتی که محل دندان آسیب زیادی ندیده باشد)
5. در صورتی که قادر به قرار دادن دندان در محل خود نمی باشید، آن را در یک لیوان شیر یا آب جوشیده سرد قرار دهید. در صورت در دسترسی نبودن، از آب معمولی یا دستمال تمیز مرطوب استفاده کنید. توجه داشته باشید هیچ وقت دندان را در محیط خشک نگهداری نکنید.
راه های پیشگیری از ضربه (تروما):
پیشگیری همیشه مقدم بر درمان است. روش هایی که می توانند شیوع صدمات را کاهش دهند، عبارتند از:
1. آموزش مخصوصا آگاه نمودن معلمان، والدین و دانش آموزان نسبت به نحوه پیشگیری از صدمات تروماتیک و تعلیم روش هایی که عوارض ناشی از این صدمات را کاهش می دهد.
2. مراقبت از دانش آموزان از جمله در برابر افتادن و مشاجره کودکانه
3. استفاده از کمربند های محافظت کننده و تهیه صندلی های مطمئن برای اتومبیل
4. استفاده از محافظ های دهانی
اهمیت زمان مراجعه به دندانپزشک کودکان در ضربه به دندان
در صورت ضربه ای که به دندان کودکان وارد شده است این احتمال وجود دارد که دندان آسیب دیده به طور کامل به داخل فک فرو برود.این فرورفتگی به دندان های سالم کودکان نیز آسیب می رساند. بنابراین به والدین عزیز توصیه می شود که در اثر ضربه به دندان یا تروما در کودکان باید در اسرع به دندانپزشک مراجعه کنند.
در صورت به تعویق انداختن این مساله مشکلات بیشتری در دندان های کودکان به وجود می آید. این احتمال هست که عصب ریشه دندان نیز دچار آسیب شود که البته تحمل درد آن برای کودکان غیر ممکن خواهد بود.
اقدامات لازم در تروما دندان کودکان
در تروما یا ضربه دیدن دندان های کودکان می توان با یک سری از اقدامات شرایط به وجود آمده را کنترل کرد و درد دندان های کودکان را بدین شکل کاهش داد.در انتخاب محل بازی کودکان بیشتر دقت کنید و سعی کنید محیطی را برای بازی کردن انتخاب کند که کمتر خطرساز باشد.
با این حال در صورت ایجاد تروما یا ضربه دیدن دندان های کودکان بایداز یک کمپرس سرد استفاده کنیدتا خونریزی ایجادشده در دندان ها را کنترل کند. برای بندآمدن خونریزی در محلو مورد نظر بهتر است از یک گاز استریل استفاده کنید.
برای اینکه از ایجاد آسیب بیشتر در دندان ضربه دیده و سایر دندان های سالم جلوگیری کنید بهتر است از دستکاری کردن دندان اجتناب کنید.در صورتی که متوجه دندان لق کودک خود شدید از او بخواهید که به دندان خود دست نزند تا دندان خودش بدون فشار وارد کردن به آن بیافتد.
آیا دندان ضربه خورده ترمیم می شود؟
با مراجعه سریع به دندانپزشک او همه تلاش خود را برای حفظ دندان شیری کودکان به کار می گیرد و در صورتی که دندان ترمیم نشود سعی می کند دندان آسیب دیده را بکشد. البته ماندگاری دندان تروما کودکان به عوامل مختلفی نظیر میزان و نوع آسیب دیدگی، مراقبت های بعد از درمان و روش درمانی بستگی دارد. دندانپزشک برای ترمیم دندان ضربه خورده بعد از معاینه کردن با تهیه عکس رادیوگرافی دقیق تر شرایط دندان ضربه خورده را مشاهده می کند.
این احتمال وجود دارد که دندانپزشک برای ترمیم دندان کودکان از ترکیب چند روش درمانی کمک بگیرد. البته نکته ای که در این قسمت از متن حائز اهمیت است این بوده که در چند ساعت اول بعد از حادثه و ضربه خوردن دندان ها بهتر است هر چه سریع تر کودکان را پیش دندانپزشک کودکان ببرید.
در واقع هر چقدر مراجعه به دندانپزشک کودکان را به تعویق بیندازید ممکن است مشکلات جدی تری در دندان ضربه دیده و دیگر دندان ها به وجود بیاید. با این حال تهیه رادیگرافی های دوره ای و چکاپ های منظم در صورت صلاح دید دندانپزشک در ماندگاری دندان ضربه خورده اهمیت ویژه ای دارد که باید به این مورد والدین توجه داشته باشند.
پیشگیری از ضربه به دندان شیری
شاید این جمله که پیشگیری از درمان بهتر است در ظاهر یک جمله کلیشه ای به نظر برسد اما درعمل به این جمله می توان شاهد تاثیر بی نظیر آن در عدم رویدادهای غیر منتظره بود. امنیت محل بازی و مهد کودک از مهمترین مواردی است که باید به آنها توجه داشته باشید. بنابراین اگر به هر دلیلی کودک شما دچار ترومای دندان شد بهتر است قبل از از هر اقدامی در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید.
تربیت فرزندان از جمله مواردی است که اگر به صورت اصولی انجام شود تا حدی می توان از ورود ضربه های ناگهانی به دندان جلوگیری کرد. به همین منظور بهتر است محل بازی کودکان از هر جهت بررسی شود. استفاده از محافظ های دندانی نیز در جلوگیری از تروما و ضربه دیدن دندان ها بسیار موثر است.
بنابراین اگر کودک شما در ورزش های رزمی فعالیت می کند بهترین کار استفاده از محافظ دهانی است. استفاده از این محافظ مانع از برخوردهای فیزیکی و ضربه دیدن دندان های کودکان می شود
در رابطه با عواقب بازی های خطرناک و عوارض شدید آن در دندان ها با کودکان خود صحبت کنید و از او بخواهید که بازی های خشن را انجام ندهد و به جای آن تفریحات سالم تری انجام دهد.
زمانی که کودکان در خودرو حضور دارندبایستی تا از کمربند و صندلی ماشین مخصوص کودکان در صندلی عقب استفاده شود.
آیا تروما و ضربه دیدن دندان کودکان عوارض دارد؟
اگرچه به ظاهر تروماو ضربه دیدن دندان های کودکان مساله ساده ای به نظر برسد اما همین عارضه در دندان های کودکان آسیب های زیادی را برای کودکان و اعضای خانواده او به همراه دارد. تروما علاوه بر اینکه ظاهر نازیبایی به دندان ها می دهد از طرفی از نظر جسمی نیز بر روان و اقتصاد افراد نیز تاثیر منفی برجای می گذارد.
در صورت عدم مراجعه به موقع به دندانپزشک دندان های دیگر کودک نیز آسیب می بیند به همین دلیل نیاز به یک برنامه کامل درمانی توسط دندانپزشک است که هزینه درمانی زیادی را می طلبد. در برخی از مواقع تروما در کودکان زیاد جدی به نظر نمی رسد و به صورت سرپایی نیز قابل درمان است اما در برخی از مواقع صدمات تروما تا مدت های طولانی ادامه خواهد داشت
باتوجه به این امر در صورت مشاهده تروما در کودکان بهتر است تا وقتی که کار از کار نگذشته است کودک خود را به دندانپزشک ببرید تا اقدامات مربوطه جهت درمان دندان های آسیب دیده کودکان توسط دندانپزشک انجام شود.
سخن پایانی
تروما یا ضربه دیدن دندان های کودکان ممکن است به دلیل برخی از عوامل مختلف ایجاد شود. دندانپزشک باتوجه به وضعیت دندان کودکان درمان های مختلفی را به کار می گیرد تا در صورت امکان دندان ضربه دیده را ترمیم کند.
اغلب برخی از والدین این تصور را دارند که تروما در کودکان مساله ای است که به دلیل افتادن دندان های شیری کودکان رفع می شود. اماغافل از اینکه اثرات تروما موجب اختلال در رویش دندان های دائمی کودکان می شود. با توجه به این امر مراجعه به دنداپزشک در اسرع وقت برای تشخیص و اقدامات لازم جهت ترمیم دندان ضربه دیده اهمیت بالایی دارد.
دکتر علیرضا حیدری، متخصص دندانپزشکی کودکان و نوجوانان، با سالها تجربه و دانش تخصصی، با استفاده از جدیدترین تکنیکها و تجهیزات، به تشخیص و درمان مشکلات دندانی کودکان و نوجوانان میپردازند و به والدین نیز آموزشهای لازم در خصوص بهداشت دهان و دندان فرزندانشان را ارائه میدهند.