آبسه دندان در کودکان چگونه درمان می‌شود؟ آبسه دندان کودکان نوعی عفونت باکتریایی است که به دنبال تجمع چرک در دندان، لثه و استخوان ناحیه فک ظاهر می‌شود. آبسه دندان در هر سنی رخ می‌دهد. با این وجود احتمال بروز آن در کودکان به دلیل عدم رعایت بهداشت دهان و دندان بیشتر است. در واقع می‌توان گفت علت اصلی ایجاد آبسه دندان در کودکان پوسیدگی دندان است. اما درمان این عارضه چیست؟ دندانپزشک بسته به شدت عفونت و محل ایجاد آبسه دندان درمانهای مختلفی در نظر می‌گیرد. در ادامه قصد داریم به بررسی درمان آبسه دندان کودکان بپردازیم. با ما همراه باشید.
آبسه دندان چیست؟
پیش از بررسی علل بروز آبسه دندان و روش‌های درمانی بهتر است با این عارضه آشنا شوید. آبسه یک عفونت باکتریایی است که به دنبال تجمع چرک در لثه، دندان یا استخوان فک با درد شدید، التهاب و تورم مشاهده می‌شود. آبسه دندان با نام پیله دندان نیز شناخته می‌شود و انواع مختلفی دارد. آبسه پری آپیکال، آبسه پریودنتال و آبسه ژینژیوال از انواع آبسه دندانی هستند.
در این بین آبسه دندانی پری اپیکال بیش از سایر انواع آبسه دندان در کودکان دیده می‌شود. آبسه پری اپیکال ریشه دندان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این نوع آبسه باکتری‌ها با رسیدن به پالپ موجب بروز عفونت، درد و التهاب در قسمت داخلی دندان می‌شوند. شکستگی، ترک و پوسیدگی دندان، نفوذ باکتری‌ها به پالپ دندان را امکان پذیر می‌کنند.بنابراین می توان برای جلوگیری از پوسیدگی دندان از روشهایی مانند فلوراید تراپی کودکان استفاده کرد این روش با بلا بردن مقاومت مینا ی دندان از ایجاد پوسیدگی جلوگیری می کند.
آبسه دندان کودکان چگونه درمان می‌شود؟
درمان به موقع پیله دندان کودکان به دلیل احتمال آسیب به بافت دهان بسیار حائز اهمیت است. بسته به نوع آبسه دندان و شدت آن درمانهای مختلفی برای بهبود این عارضه تجویز می‌شود. برخی از درمانهای موثر برای آبسه دندان کودکان به شرح زیر هستند:
تجویز آنتی بیوتیک
تجویز آنتی بیوتیک نخستین درمانی است که به منظور بهبود آبسه دندان کودکان در نظر گرفته می‌شود. آنتی‌بیوتیک‌ها با کنترل عفونت در پالپ دندان به تسکین درد ناشی از آبسه کمک می‌کنند. مترونیدازول، آموکسی سیلین و کلیندامایسین برخی از رایج‌ترین آنتی‌بیوتیک‌های تجویز شده برای درمان آبسه دندان کودکان به شمار می‌روند. مترونیدازول و آموکسی سیلین در کودکان برای درمان آبسه دندان به صورت شربت مصرف می‌شوند. در صورتی که شدت التهاب و عفونت آبسه بالا باشد از درمانهای ترکیبی استفاده می‌شود.
در کنار آنتی‌بیوتیک ممکن است داروهای مسکن مانند ایبوپروفن نیز به منظور تسکین درد تجویز شوند.البته لازم به ذکر است که قبل از هر اقدامی با متتخصص دندان کودکان در اطراف محل سکونتتان مشاوره ای را داشته باشید و یا حضوری با انها صحبت کنید . امروزه متخصصان دندان کودک در سراسر ایران مانند دندان پزشکی کودکان در تهران با ارائه خدماتی مانند مشاوره می توانند راهنمای خوبی در این زمینه باشند انهتا علاوه بر مشخص کردن نحوی مصرف و میزان دارو می توانند با مشاوره به والدین و نحوی مراقبت از کودکان در این دوران .می توانند شرایط را برای گذار از این دوران اسان تر کنند.
کشیدن دندان
کشیدن دندان در زمان آبسه دندان غالبا به منظور جلوگیری از گسترش عفونت و التهاب به بافت‌های اطراف صورت می‌گیرد. اگر آبسه دندان با مصرف آنتی‌بیوتیک یا تخلیه بهبود پیدا نکند، کشیدن دندان تنها روش درمانی موثر خواهد بود.
تخلیه آبسه
در صورتی که آبسه با مصرف آنتی‌بیوتیک قابل درمان نباشد، تخلیه ترشحات چرکی از طریق جراحی ضرورت پیدا می‌کند. برای این منظور یک برش کوچک برای تخلیه چرک و عفونت توسط دندانپزشک در ناحیه تورم آبسه ایجاد می‌شود. علاوه‌براین تخلیه آبسه دندان با برش عمیق‌تر از طریق جراحی و کانال ریشه نیز در موارد شدیدتر قابل انجام است.
درمانهای خانگی آبسه دندان کودکان
علاوه‌بر روش‌های درمانی فوق در برخی موارد استفاده از درمانهای خانگی نیز می‌توانند برای بهبود این عارضه در کودکان موثر واقع شوند. با این وجود بدون مراجعه به پزشک آبسه دندان به صورت خودبخود بهبود نخواهد یافت. برخی از درمانهای خانگی آبسه دندان کودکان عبارتند از:
استفاده از دهانشویه
اگر کودک شما از مراجعه به دندانپزشک ممانعت می‌کند می‌توانید از دهانشویه به عنوان یک محلول ضدعفونی کننده برای بهبود آبسه و کاهش درد ناشی از آن استفاده کنید. برای این منظور استفاده از محلول آب نمک نیز موثر است. شستشوی دهان با آب نمک یا دهانشویه باید به صورت روزانه دو الی سه مرتبه انجام شود
کمپرس یخ
کمپرس یخ نمی‌تواند برای درمان آبسه مفید باشد. در واقع کمپرس یخ به تنهایی برای کاهش موقت درد و التهاب آبسه دندان قابل استفاده است. بنابراین برای درمان بهتر است در سریع‌ترین زمان ممکن کودک خود را نزد دندانپزشک ببرید.
شستشوی دهان با جوش شیرین
جوش شیرین ماده دیگری است که برای ضدعفونی کردن دهان و از بین بردن باکتری‌های مضر مناسب است. برای استفاده از جوش شیرین درست مانند آب نمک مقدار مناسبی از آن را با آب مخلوط کنید. سپس برای چند دقیقه آن را در دهان خود نگه دارید. شستن دهان با جوش شیرین را دو مرتبه در روز تکرار کنید.
عدم درمان آبسه دندان کودکان چه خطراتی به دنبال دارد؟
عدم درمان به موقع آبسه دندان کودکان عوارض جبران ناپذیری به دنبال دارد. بنابراین صرفا کاهش موقت درد با درمانهای خانگی به معنی بهبود آبسه نخواهد بود. در صورتی که آبسه در کودکان به موقع درمان نشود، عفونت ناشی از آن با ورود به جریان خون می‌تواند موجب بروز بیماری‌های مختلف شود و اسیب های دیگر می شود که در سایت hurstpediatricdentistry.com مقاله آبسه دندان چیست و علت آن چیست؟به این موضوع پرداخته شده است :
Periapical abscesses are caused by bacterial infections in the dental pulp. A tooth is composed of three layers: (1) a hard outer layer; (2) a porous second layer; and (3) a soft, nerve-filled center known as dental pulp. When a bacterial infection causes a child’s dental pulp to become severely inflamed, the child may develop an abscess around the infected tooth’s apex.A child’s dental pulp can become infected in a number of ways. Often, these infections are the result of untreated cavities in children. When left untreated, a cavity will eventually become so deep that it reaches the dental pulp. When this happens, bacteria can invade the dental pulp, leading to inflammation or pulpal necrosis (death of the dental pulp), and often a subsequent tooth abscess.In some cases, dental injuries can also lead to tooth abscesses. For example, if a child’s tooth has a deep crack, bacteria may be able to enter the tooth’s dental pulp through that crack. As another example, when a child’s tooth is “pushed” during an accident, the nerve and blood vessels inside the tooth can be severed or damaged, which may lead to future infection.
آبسه های پری آپیکال در اثر عفونت های باکتریایی در پالپ دندان ایجاد می شوند. یک دندان از سه لایه تشکیل شده است: (1) یک لایه بیرونی سخت. (2) لایه دوم متخلخل؛ و (3) یک مرکز نرم و پر از عصب که به عنوان پالپ دندان شناخته می شود. هنگامی که یک عفونت باکتریایی باعث التهاب شدید پالپ دندان کودک می شود، ممکن است کودک در اطراف نوک دندان عفونی دچار آبسه شود.پالپ دندان کودک به طرق مختلف ممکن است عفونی شود. اغلب، این عفونت ها نتیجه حفره های درمان نشده در کودکان است . هنگامی که یک حفره درمان نشود، در نهایت آنقدر عمیق می شود که به پالپ دندان می رسد. هنگامی که این اتفاق می افتد، باکتری ها می توانند به پالپ دندان حمله کنند و منجر به التهاب یا نکروز پالپ (مرگ پالپ دندان) و اغلب آبسه دندان بعدی شوند. در برخی موارد، آسیب های دندانی نیز می تواند منجر به آبسه دندان شود. به عنوان مثال، اگر دندان کودک دارای ترک عمیق باشد، ممکن است باکتری ها از طریق آن ترک وارد پالپ دندان شوند. به عنوان مثال دیگر، هنگامی که دندان کودک در حین تصادف “فشرده” می شود، عصب و رگ های خونی داخل دندان می توانند قطع یا آسیب ببینند، که ممکن است منجر به عفونت در آینده شود.
و در نهایت ایجاد کیست عفونی انتهای ریشه دندان از جمله این بیماری‌ها است که به کشیدن دندان منتهی می‌شود.
رایج‌ترین علائم آبسه دندان کودکان
آبسه دندان کودکان علائمی دارد که با مشاهده هر یک از آن‌ها می‌توان به آبسه دندان پی برد. برخی از علائم هشدار دهنده آبسه دندان در کودکان عبارتند از:
- احساس درد دندان به ویژه در هنگام شب
- برآمدگی حاوی ترشحات بر روی لثه
- احساس درد هنگام جویدن
- ورم صورت
- درد دندان
- ورم لثه
پیشگیری از آبسه دندان کودکان
برخی از اقدامات موثری در بهبود آبسه دندان کودکان به شرح زیر هستند:
- استفاده روزانه از نخ دندان
- مسواک زدن منظم دو بار در روز
- محدود کردن مصرف مواد قندی
- استفاده از خمیر دندان مناسب
- استفاده از دهان شویه
نتیجه گیری
بروز آبسه دندان در کودکان غالبا به دنبال پوسیدگی دندان و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان ایجاد می‌شود. به طور کلی درمان قطعی آبسه دندان کودکان تنها با مراجعه به موقع به دندانپزشک امکان پذیر است. بنابراین درمانهای خانگی تنها یک روش موقت برای بهبود این عارضه در کودکان هستند. درمان عفونت آبسه با توجه به شدت عفونت و سن کودک تعیین می‌شود. توجه داشته باشید که عدم درمان به موقع آبسه در هر سنی می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری به دنبال داشته باشد.
دکتر علیرضا حیدری، متخصص دندانپزشکی کودکان و نوجوانان، با سال‌ها تجربه و دانش تخصصی، با استفاده از جدیدترین تکنیک‌ها و تجهیزات، به تشخیص و درمان مشکلات دندانی کودکان و نوجوانان می‌پردازند و به والدین نیز آموزش‌های لازم در خصوص بهداشت دهان و دندان فرزندانشان را ارائه می‌دهند.
