دندان قروچه که در اصطلاح پزشکی با عنوان براکسیسم شناخته می‌شود به ساییدن و فشار دادن دندان‌ها بر روی یکدیگر اطلاق می‌شود. دندان قروچه در سنین کودکی نسبت به بزرگسالی شیوع بیشتری دارد. در واقع می‌توان گفت این مشکل در کودکان نسبتا رایج است. برخلاف آنچه که والدین تصور می‌کنند دندان قروچه کودکان بسیار حائز اهمیت است.
چرا که علت آن می‌تواند مربوط به استرس و بیماری‌های مختلف باشد. بنابراین آشنایی با روش‌های درمانی برای دندان قروچه اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. در ادامه قصد داریم راه حل دندان قروچه کودکان را بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
علت دندان قروچه کودکان چیست؟
پیش از بررسی روش‌های درمان دندان قروچه بهتر است علت‌های بروز دندان قروچه کودکان را بشناسید. برخی از مهم‌ترین علت‌های دندان قروچه در کودکان عبارتند از:
| علت | توضیحات |
|---|---|
| استرس و اضطراب | عصبانیت، امتحانات، مشاجره خانوادگی، ترس و اضافه شدن عضو جدید به خانواده |
| ناهنجاری دندان‌ها | کج بودن یا نامرتب بودن دندان‌ها |
| استفاده طولانی مدت از پستانک | عادت به حرکت دادن فک پس از عدم استفاده از پستانک |
| درد | دل درد، گوش و سردرد |
| بیش فعالی | دیده شدن دندان قروچه در کودکان بیش فعال |
استرس و اضطراب
استرس و اضطراب یکی از مهم‌ترین عوامل دندان قروچه در کودکان به شمار می‌رود. استرس در کودکان دلایل مختلفی دارد. عصبانیت، امتحانات، مشاجره خانوادگی، کتک زدن، ترساندن کودک و اضافه شدن یک عضو جدید به خانواده مواردی هستند که می‌توانند استرس را در کودکان افزایش دهند.
ناهنجاری دندان‌ها
کج بودن دندان یا به عبارتی نامرتب بودن آن‌ها از دیگر علل دندان قروچه کودکان به شمار می‌رود. هنگامی که کودک دندان‌های نامرتبی داشته باشد برای کاهش درد دندان‌ها را بر روی یکدیگر فشار می‌دهد. ساییدن دندان‌ها بر روی یکدیگر غالبا در زمان خواب مشاهده می‌شود.
استفاده طولانی مدت از پستانک
استفاده از پستانک برای مدت طولانی می‌تواند موجب بروز دندان قروچه در کودکان شود. اگر به نحوه قرار گرفتن پستانک در دهان دقت کرده باشید متوجه خواهید شد که سر آن بین لثه جابجا می‌شود. این رفتار ممکن است در برخی کودکان به یک عادت تبدیل شود. در واقع کودک همچنان پس از عدم استفاده از مسواک به حرکت دادن فک ادامه می‌دهد.
احساس درد
ساییدن دندان‌ها بر روی یکدیگر در کودکان به دنبال احساس درد نیز ظاهر می‌شود. دل درد، عفونت گوش و سردرد از جمله مواردی هستند که کودکان به دنبال آن دچار دندان قروچه می‌شوند.
بیش فعالی
دندان قروچه در کودکان بیش فعال نیز دیده می‌شود. بنابراین اگر کودک بیش فعالی دارید، بهتر است دندان‌های او را از نظر دندان قروچه بررسی کنید.
روش‌های درمان دندان قروچه کودکان
به طور معمول فشار دادن و ساییدن دندان‌ها بر روی یکدیگر تا قبل از سن 6 سالگی به درمان خاصی نیاز ندارد. اما در صورتی که فشار دادن دندان‌ها بر روی یکدیگر در کودکان پس از سن 6 سالگی همچنان ادامه داشته باشد، درمان ضرورت پیدا می‌کند. درمان این بیماری بسته به علت بروز آن متفاوت است. برخی از درمانهای رایج دندان قروچه کودکان به شرح زیر هستند:
| روش درمان | توضیحات |
|---|---|
| درمانهای روانشناسی | مراجعه به روانشناس برای کاهش استرس کودک، گفتگو با کودک، بازی های سرگرم کننده و تغییر رژیم غذایی |
| ارتودنسی | اصلاح کج بودن دندان و بخشیدن به ساختار فک و دندان |
| استفاده از نایت گارد | از پروتز دندانی برای جلوگیری از فشار دادن و ساییدگی دندان‌ها استفاده کنید |
| درمانهای دارویی | از داروهای شل کننده و استفاده از آرامبخش برای موارد حاد |
درمانهای روانشناسی
در صورتی که دندان قروچه کودکان به دنبال استرس و اضطراب ایجاد شود، مراجعه به روانشناس برای کاهش سطح استرس کودک ضروری است. صحبت کردن با کودک، بازی‌های سرگرم کننده و تغییر رژیم غذایی می‌توانند به کاهش استرس کودک کمک کنند.
ارتودنسی
ارتودنسی زمانی برای درمان دندان قروچه کودکان در نظر گرفته می‌شود که دندان‌ها نامرتب باشند. درمان ارتودنسی با اصلاح کج بودن دندان و نظم بخشیدن به ساختار کلی فک و دندان راه حل موثری برای درمان دندان قروچه است. یکی از را ه های درمان دندان قراچه ارتودنسی می باشد، اگر شما ساکن شهر های بزرگ مانند تهران هستید برای انجام ارتودنسی کودکان در تهران می توانید به متخصصان ماهر دندان پزشکی کودکان در تهران مراجعه کنید .
استفاده از نایت گارد
اگر کودک دندان‌های مرتبی داشته باشد می‌توان از نایت گارد برای درمان دندان قروچه استفاده کرد. نایت گارد در واقع نوعی پروتز دندانی است که به منظور جلوگیری از فشار دادن و ساییدگی دندان‌های فک بالا و پایین با یکدیگر در دهان قرار داده می‌شود. این وسیله محافظتی بر اساس قالب دندان ساخته می‌شود.
درمانهای دارویی
در صورتی عدم پاسخ مناسب کودک به روش‌های درمانی فوق، درمانهای دارویی آغاز می‌شود. درمانهای دارویی شامل داروهای شل کننده عضلات و آرامبخش هستند. این مرحله از درمان برای کودکان عوارض مختلفی به دنبال دارد. به همین علت تنها برای کودکانی که دندان قروچه حاد داشته باشند در نظر گرفته می‌شود.
دندان قروچه کودکان چه عوارضی دارد؟
عدم درمان دندان قروچه در کودکان عوارض زیادی دارد. هر چه شدت ساییدگی دندان‌ها بر روی یکدیگر بیشتر باشد، احتمال بروز آسیب و مشکلات مختلف ناشی از این بیماری افزایش پیدا می‌کند. از جمله عوارض ساییدگی دندان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
| دسته بندی | شرح |
|---|---|
| عوارض | شکستن دندان‌ها (لب پر شدن)، آسیب به مفصل گیجگاهی فکی، تغییر ظاهری دندان‌ها (تیز شدن لبه‌ها، شکل کاهش ارتفاع)، درد (سر، نواحی اطراف) |
| علائم و نشانه ها | صدای فشار دادن دندان‌ها (به ویژه هنگام خواب)، احساس درد حین خوردن، لب پر شدن یا شکستن دندان‌ها |
شکستن دندان‌ها
گاهی شدت فشار دادن دندان‌ها بر روی یکدیگر در دندان قروچه به قدری است که دندان‌ها شکسته می‌شوند. لب پر شدن دندان نشانه‌ای از شکستگی دندان‌ها بر اثر دندان قروچه است. در صورت مشاهده این نشانه بهتر است هر چه سریع‌تر نسبت به درمان دندان قروچه اقدام کنید.
آسیب به مفصل گیجگاهی فکی
ساییده شدن دندان‌ها بر روی یکدیگر علاوه‌بر آسیب به دندان می‌تواند مفصل گیجگاهی فکی را نیز درگیر کند. این مشکل زمانی ایجاد می‌شود که دندان قروچه با شدت و فشار بالایی انجام شود.
تغییر شکل ظاهری دندان
از دیگر عوارض فشردن دندان‌ها بر روی یکدیگر می‌توان به تغییر شکل ظاهری دندان‌ها اشاره کرد. به دنبال ساییدگی دندان‌های فک بالا و پایین لبه‌های دندان از بین می‌روند و ظاهر آن‌ها تیز می‌شود. همچنین ارتفاع دندان‌ها نیز کاهش پیدا می‌کند.
درد
احساس درد در کودکان به دنبال دندان قروچه معمولا به صورت درد در ناحیه سر، گوش و نواحی اطراف آن ظاهر می‌شود.
علائم و نشانه‌های دندان قروچه
دندان قروچه کودکان علائم و نشانه‌های مختلفی دارد که با مشاهده آن‌ها می‌توان پی برد که آیا کودک به این بیماری مبتلا است یا خیر. علائم و نشانه‌های رایج دندان قروچه در کودکان عبارت است از:
• صدای فشار دادن دندان بر روی یکدیگر به ویژه در هنگام خواب
• احساس درد حین خوردن غذا و خوراکی
• لب در شدن یا شکسته شدن دندان‌ها
نتیجه گیری
دندان قروچه کودکان یک مشکل نسبتا رایج است که عدم درمان به موقع آن می‌تواند مشکلات مختلفی به دنبال داشته باشد. استرس و اضطراب، ترس، درد و بیش فعالی برخی از علل رایج فشار دادن دندان‌ها بر روی یکدیگر به شمار می‌روند. درمان این بیماری بسته به علت بروز آن متفاوت خواهد بود. در برخی موارد ممکن است درمانهای ترکیبی برای دندان قروچه تجویز شود.
سوالات متداول
1. آیا درمان دندان قروچه ضروری است؟
بله، درمان دندان قروچه برای کودکان بالای 6 سال ضروری است.
2. دندان قروچه تا چه سنی در کودکان دیده می‌شود؟
این اختلال در هر سنی ممکن است دیده شود. با این وجود دندان قروچه بیشتر در کودکان زیر 6 سال مشاهده می‌شود.
3. دندان قروچه کودکان چه علائمی دارد؟
سردرد، شکستن دندان و احساس درد هنگام جویدن برخی از علائم این اختلال در کودکان هستند.
دکتر علیرضا حیدری، متخصص دندانپزشکی کودکان و نوجوانان، با سال‌ها تجربه و دانش تخصصی، با استفاده از جدیدترین تکنیک‌ها و تجهیزات، به تشخیص و درمان مشکلات دندانی کودکان و نوجوانان می‌پردازند و به والدین نیز آموزش‌های لازم در خصوص بهداشت دهان و دندان فرزندانشان را ارائه می‌دهند.
